Γιατί κάνει τόσα λάθη στην ορθογραφία; Αφού τη διαβάσαμε , γιατί την έκανε λάθος την επόμενη μέρα στο σχολείο;
Η ορθογραφία ταλαιπωρεί γενιές και γενιές , όλων των ηλικιών και “ταλαιπωρείται” και η ίδια με τα λάθη που πολλές φορές “βγάζουν μάτι” . Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά στο διάβασμα της ορθογραφίας;
Θα ξεκινήσω λέγοντας , πως η επέλαση της τεχνολογίας λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας της ορθής γραφής των λέξεων. Η συνεχής ενασχόλησή μας με τα κινητά , τα tablet , τους υπολογιστές , στα οποία τις περισσότερες φορές έχουμε ενεργοποιήσει τον αυτόματο διορθωτή κειμένων , μας αποτρέπει ώστε να σκεφτούμε πώς γράφεται μία λέξη. Κι εδώ είναι το μυστικό της ορθής γραφής ! Στα ελληνικά , πίσω από κάθε λέξη κρύβεται η ιστορία της , η ρίζα της , ο κανόνας της. Όταν γράφουμε μία λέξη πρέπει να σκεφτόμαστε ποια είναι η ρίζα της , η οικογένειά της. Πρέπει να σκεφτόμαστε τι μέρος του λόγου είναι : τα ρήματα τελειώνουν σε-ω, για παράδειγμα. Από πού προέρχεται η λέξη; Είναι αρχαιοπρεπής ; Για παράδειγμα η λέξη ευαγγέλιο : ευ + αγγελία . Αυτόματα βρίσκεις και την ορθογραφία της.
Φυσικά , αυτού του τύπου η δουλειά , μπορεί να γίνει σε παιδιά από την Δ’ Δημοτικού και πάνω. Στις υπόλοιπες τάξεις , δουλεύουμε με την ορθογραφία ρημάτων , ουσιαστικών , επιθέτων και μετοχών. Είναι σημαντικό πριν γράψουν μία λέξη , αυτόματα να σκέφτονται τι μέρος του λόγου είναι η λέξη και πώς γράφεται. Αυτό είναι κάτι που χρειάζεται εξάσκηση. Με χαρτί και με μολύβι. Σημασία , λοιπόν στις μικρές τάξεις είναι να ακολουθούμε τους κανόνες για την κατάληξη των λέξεων. Τα ρήματα σε -ω , τα θηλυκά σε -η κ.τ.λ. Η ορθογραφία που διαβάζουν τα παιδιά στο σπίτι , δεν είναι για να πάρουν καλό βαθμό , μόνο. Είναι για να θυμούνται τις λέξεις , να τις “αποθηκεύουν” , ώστε να ανασύρουν αργότερα αυτές ή τις οικογένειές τους.
Πώς διαβάζουμε την ορθογραφία στο σπίτι;
Η συμβολή του γονέα είναι πολύ σημαντική, διότι τα παιδιά χρειάζονται κάποιον να τους λέει αυτά που πρέπει να γράψουν, όπως ο δάσκαλος στην τάξη. Μπορούν να έχουν ένα πρόχειρο τετράδιο στο σπίτι όπου θα γράφουν την ορθογραφία τους. Θα παρακολουθούν και την πρόοδό τους ταυτόχρονα.
Στην Α’ Δημοτικού τα παιδιά μαθαίνουν τις λεξούλες απ’ έξω. Σημασία έχει να γράφουν αυτό που ακούν. π-α-π-ί , για παράδειγμα και όχι π-α-ί . Και να βάζουν τον τόνο στο γραμματάκι που “φωνάζει” .
Από τη Β’ Δημοτικού και πάνω , αφού τους πείτε την ορθογραφία , να ανοίξετε το κείμενο και με ένα χρωματιστό στυλό ή ξυλομπογιά τα παιδιά να διορθώνουν μόνα τους τα λάθη τους. Λέξη-λέξη. Εγώ τους λέω ότι γίνονται μικροί δάσκαλοι…Αφού ολοκληρώσουν τη διόρθωση, να κρύψουν το κείμενο και να ξαναγράψετε από την αρχή την ορθογραφία. Μπορεί να γκρινιάξουν , ξέρω , αλλά είναι ο μόνος τρόπος να μάθουν ορθογραφία.
Σε μεγαλύτερες τάξεις , μπορείτε να κάνετε και αναγνώριση στις λέξεις που τους δυσκολεύουν. Για παράδειγμα η λέξη εγκαίρως. Εν+καιρός . Είναι επίρρημα , άρα θέλει -ω στο τέλος. Εννοείται ότι κάποιος χρειάζεται να λέει την ορθογραφία και στα μεγαλύτερα παιδιά. Μπορεί να είναι το αδελφάκι τους. Η διόρθωση στα μεγαλύτερα παιδιά πρέπει να γίνεται από τα ίδια.
Η ορθογραφία ή η ορθή γραφή των λέξεων , όσο ασήμαντη κι αν φαίνεται έχει σημασία . Αρχικά , μας βάζει στη διαδικασία να σκεφτούμε , κάτι που οι ηλεκτρονικές συσκευές μας στερούν. Η επαφή με τη ρίζα της λέξης μας μαθαίνει την ιστορία της Γλώσσας μας και τη σπουδαιότητάς της.
Ὅταν κάποτε φύγω ἀπὸ τοῦτο τὸ φῶς
θὰ ἑλιχθῶ πρὸς τὰ πάνω ὅπως ἕνα
ρυακάκι ποὺ μουρμουρίζει.
Κι ἂν τυχὸν κάπου ἀνάμεσα
στοὺς γαλάζιους διαδρόμους
συναντήσω ἀγγέλους, θὰ τοὺς
μιλήσω ἑλληνικά, ἐπειδὴ
δὲν ξέρουνε γλῶσσες. Μιλᾶνε
μεταξύ τους μὲ μουσική.” Νικηφόρος Βρεττάκος
